Ook nieuwkomers willen genieten van een verhaal, terwijl wij nogal snel menen dat we tegenover mensen uit Syrië, Afghanistan, Pakistan of Irak het moeten hebben over hoe anders ze zijn. Kijk breder.

Dat vertelt Ilona Plichart in een kort interview over de Voorleesweek, Voorlezen en Samen lezen met anderstaligen in het blad Kerk & Leven:

 

Besef dat je mensen voor je hebt met heel veel levenservaring

Al tijdens haar opleiding Germaanse talen zowel als babysitter was Ilona Plichart (40) benieuwd naar
hoe mensen en jongeren een taal leren.
Bovendien „zat vorming er altijd in”. Dat maakt haar nu tot professionele coach, trainer en leesbevorderaar, zoals
te lezen staat op haar website. Met het voorlezen voor volwassenen startte ze toen ze werkte met laaggeletterdheid.
Nu geeft ze vooral opleidingen aan kandidaat-voorlezers en begeleidt ze vanuit de SamenLees-methodiek diverse doelgroepen, waaronder nieuwkomers.
„Het allerbelangrijkste,” benadrukt ze, „is dat je moet beseffen dat je mensen voor je hebt met heel veel Voorleesweek 2020 Samen lezenlevenservaring, al dan niet positief, want er zitten ook schrijnende verhalen van vluchtelingen tussen, en met minder tot zeer weinig taalervaring in het Nederlands. Het is niet omdat mensen weinig Nederlands kennen, dat je ze moet behandelen als kleuters. Dus geen Milan op het potje, maar mooie, volwassen (levens)verhalen die volwassenen kunnen bekoren en kunnen begrijpen. Verhalen ook met een eenvoudige en mooie taal – dat is niet evident – en met thema’s die hen aanspreken. Ook nieuwkomers willen genieten van een verhaal, terwijl wij nogal snel menen dat we tegenover mensen uit Syrië, Afghanistan, Pakistan of Irak het moeten hebben over hoe anders ze zijn. Kijk breder. Dit zijn ook mensen die verliefd zijn, wier ouders dement zijn, die dromen hebben voor zichzelf en hun kinderen, …”

Om die universele thema’s en gevoelens aan te snijden, gebruikt Ilona Plichart „mooi en toegankelijk materiaal”,
en ja, ook kinder- en jeugdliteratuur. „Zo zijn er best wat boeken die sprookjes van over de hele wereld hertalen in een eenvoudige taal. Varianten op onder meer onze Assepoester en Sneeuwwitje, maar ze komen neer op hetzelfde.” Een tekst die het goed doet bij nieuwkomers? „Het verhaal Umm van Paul Verrept, over het leven van de Egyptische zangeres Umm Kulthum. Met dat verhaal, geschreven voor een muzikale familievoorstelling, kun je veel mensen bereiken.” Uiteraard zijn er daarnaast boeken uitdrukkelijk voor mensen die Nederlands leren, maar een techniek die SamenLezen ook hanteert, is die van kamishibai, Japans verteltheater. „We vertellen dan verhalen aan de hand van krachtige prenten. Daarbij wijken we enigszins af van het voorlezen en vertellen we meer, maar je kunt
de tekst vlotter naar je hand zetten en nog eenvoudiger maken”, legt Ilona Plichart uit. Nog een basistip aan kandidaat-voorlezers voor nieuwkomers: „Ga iets trager en vraag, zeker in het begin, of ze je begrijpen. Toon ook meteen je openheid en dat je hun feedback op prijs stelt. En vergeet niet, behandel hen niet als kleuters.” (pv)